امور فرهنگی،علمی ،آموزشی اقلیم کردستان عراق
فرهنگ اصیل کرد و کردستان بر اساس مشاهدات و اظهار نظر اندیشمندان و برگزیدگان ایشان، شبیه همان فرهنگ قدیم و باستانی ایران است. در این زمینه مکتوبات و انتشارات شاهد بسیارخوبی است که موقعیت و ارتباطات و اشتراکات فرهنگی هر دو ملت ایران و کرد را تبیین میکند.
وزارتخانه هایی که در امور فرهنگی فعالیت دارند:
وزارت فرهنگ و ورزش
وزارت اوقاف و شئون دینی
وزارت علوم و تحقیقات علمی
وزارت تربیت (وزارت آموزش و پرورش)
وزارت شهیدان و انفال
وزارت کار و امور اجتماعی
وزارت شهر داری و گردشگری
آکادمی علوم کردستان عراق
دانشگاههای موجود در اقلیم کردستان :
اقلیم کردستان عراق دارای 26 دانشگاه دولتی و خصوصی است . بیش از یکصد هزار دانشجو در دانشگاهها تحصیل می کنند که از این تعداد 4500 نفر در مقطع فوق لیسانس و دکتری و حدود 20 هزار نفر در دانشگاههای خصوصی مشغولند. 4500 نفر در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری و 98 هزار نفر در مقطع کارشناسی و بیش از 6 هزار دانشجوی بورسیه در دانشگاههای خارج عمدتا اروپای غربی و امریکای شمالی مشغول تحصیل اند. ایران یکی از مراکز و مبداء تحصیلات اساتید و دانشجویان است و در سال گذشته بیش از 400 دانشجوی عراقی در دانشگاهای داخلی پذیرفته شدند. سالانه بیش از 100 میلیون دلار هزینه دانشجویان اقلیم در خارج است . دانشگاهای اقلیم شامل :
1-دانشگاه کردستان 2- دانشگاه صلاح الدین و دانشگاه تکنولوزی اربیل , 3- دانشگاه پزشگی 4- دانشگاه سلیمانیه 5- دانشگاه دهوک6- دانشگاه کویه 7 –دانشگاه زاخو 8- دانشگاه سوران (دیانا) ، 9- دانشگاه حلبچه ، 10- دانشگاه گرمیان ، 11- دانشگاه راپرین 12- دانشگاه رانیه ، 13 دانشگاه خصوصی امریکایی سلیمانیه ، 14 –دانشگاه جیهان ، 15 دانشگاه دجله اربیل 16 –دانشگاه ایشک (خصوصی ترکیه ) 17 –دانشگاه فرانسوی لبنان (اربیل) 18 –دانشگاه علوم و تکنولوژی بریتانیا (اربیل) 19 دانشگاه خصوص سابیس (ایتالیایی آمریکایی ) 20 دانشگاه نوروز (دهوک) 21 دانشگاه توسعه انسانی (سلیمانیه ) 22- دانشگاه علوم و تکنولوژی کومار (کومار در سلیمانیه) 23- دانشگاه امریکایی دهوک، دانشکده فنی اربیل
1- مراکز علمی و پژوهشی اقلیم :
مراکز مطالعاتی و تحقیقاتی زیر نظر شورای متشکل از نخست وزیر (نماینده وی ) وزیر آموزش عالی ، گروه منتخب از اساتید دانشگاه هستند که 16 مرکز پژوهش های علمی در حوزه های سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی ، روشنفکری ، فرهنگی ، کشاورزی که برخی از آنان شامل موارد زیر می باشند : 1- مرکز استراتژیک و مطالعات کردستان در سلیمانیه ، –مرکز پژوهش های علمی در صلاح الدین ، - مرکز پژوهشی و بهداشتی در دانشکده علوم پزشکی دانشگاه صلاح الدین ، - مرکر پژوهشی –بهداشتی در دانشگاه علوم پزشکی، مراکز مطالعات علوم انسانی در دانشگاههای کویه ، دهوک ، سوران ، مرکز مطالعات و تحقیقات آب ، مرکز مطالعات جوانان ، مرکز مطالعات حقوق بشر ، مرکز برسی فسادهای اداری و راه های اصلاح ، مرکز مطالعات نفت و منابع طبیعی ، مرکز مطالعات و روابط بین اقلیم و دولت مرکزی ، فرهنگستان علوم اقلیم (زبان کردی )
7110 نفر از اساتید موجود عمدتا فارغ التحصیلان عراق- ایران –ترکیه و اروپائی میباشند که دروس به سه زبان کردی –انگلیسی –عربی تدریس می گردد. از این تعداد 6300 استاد در دانشگاههای دولتی و 810 نفر در دانشگاههای خصوصی تدریس میکنند . اساتید دارای مدارک فوق دکتری ، دکتری ، فوق لیسانس و مربی هستند.
دوره تحصیلی سطح کارشناسی 4 ساله بوده و دوره تحصیلی کارشناسی ارشد 2-4 سال با تفاوت موضوعات درسی میباشد.
برای ارتقاء سطح علمی اساتید در هر سال 30-40 استاد به آمریکا و کشورهای اروپائی و دیگر کشورهای منطقه از جمله ایران اعزام میگردند.
موسسات و مراکز آموزشی
- وجود 4 مدرسه خارجی در سطوح مختلف تحصیلی برای فرزندان کرد.
- فعالیت آموزشگاههای مختلف زبان های خارجی حتی مثل انگلیسی , ترکی , روسی ،کره ای ، چینی وآلمانی و فرانسوی
اقلیتهای دینی و مذهبی کردستان :
1- مسلمان (اهل سنت) اکثریت –فرقه شافعی
2- مسیحیان
3- ایزدیها(معروف به یزیدیها)
4- شیعیان
5- متصوفه
6- تعداد بسیار قلیل یهودی که اخیرا از اسرائیل مجددا به کردستان برگشته اند.
کتابخانه های مختلف کردستان
1- کتابخانه عمومی بزرگ پارک سامی عبدالرحمان شهر اربیل
2- کتابخانه شهر دهوک
3- کتابخانه دانشگاه صلاح الدین
4- و کتابخانه های مختلف در مساجد و مدارس که شامل 350 مورد در کل منطقه اعم از شهر ها و روستاهای اقلیم کردستان اعلام شده است .
مساجد و فعالیتهای دینی منطقه
5- امور مساجد اقلیم کردستان زیر نظر وزارت اوقاف و با مسئولیت اتحاد علماء کردستان – آقای ماموستا ملاعبد الله ملا سعید هدایت و اداره می شوند.
6- حسب اعلام وزارت مربوطه در اقلیم کردستان بیش از 11500 مسجد بزرگ و کوچک و جود دارد که در شهر اربیل خیابان 60 متری مسجد زیبای جلیل خیاط به سبک مساجد کشور ترکیه – استانبول – ساخته شده است.
7- در مساجد اقامه نمازهای پنج گانه و در اکثر آنها نماز جمعه برپا می گردد.
8- توجه مردم کردستان به حضور در مساجد برای شرکت در نماز جماعت و خاصه نماز جمعه چشمگیر بوده و استقبال خوبی از آن دارند.
9- علما و روحانیون شافعی مذهب کردستان اکثرا در منطقه اقلیم و یا در مراکز علمیه کردستان ایران تحصیل کرده اند و کمتر روحانی یافته می شود که در عربستان و یا مصر و یا سوریه تحصیل کرده باشند.لکن اخیرارفت و آمدهای زیادی بین الازهر مصر و الریاض عربستان جهت جذب طلاب جوان و یا کمک هزینه روحانیون موجود و یا چاپ قرآن و کتب دینی انجام می گیرد .
10- وهابیت ،بهائیت ،اخوانی گری در منطقه یا وجود ندارد و یا اینکه بسیار محدود و غیر قابل توجه می باشند چرا که رو حانیت شافعی موجود و وزارت اوقاف به شدت مخالف آنها بوده و از هر نوع فعالیت جلوگیری بععمل میاورند .